ใบความรู้ 1
เรื่อง การวิเคราห์ชุมชน
การขยายงานอาชีพ เป็นแนวทางการดำเนินงานอาชีพ ให้มีความเข้มแข็งและเกิดความมั่นคงในการประกอบอาชีพ ที่มีความสอดคล้องกับความต้องการของตลาด การขยายงานอาชีพ จะประสบความสำเร็จหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับศึกษาและการวิเคราะห์ข้อมูลสถานการณ์ของชุมชนทั้งภายในและภายนอก ให้ตรงกับสภาพความเป็นจริงตามสภาพการณ์ที่มีการเปลี่ยนแปลง เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและกำหนดเป้าหมายการขยายงานอาชีพที่ชัดเจน
ดังนั้น การดำเนินการขยายงานอาชีพให้ประสบความสำเร็จ แม้ว่าผู้ดำเนินการอาชีพ จะได้มีการพัฒนางานอาชีพมาแล้วอย่างต่อเนื่อง พร้อมทั้งได้วิเคราะห์ความเป็นไปได้ รวมถึง ได้ศึกษาข้อมูลองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องมาแล้วก็ตาม ในการขยายงานอาชีพให้เกิดความมั่นคง จำเป็นต้องให้ความสำคัญต่อการวิเคราะห์ข้อมูลสถานการณ์ของชุมชน ให้เหมาะสมและมีความสอดคล้องกับสภาพบริบทของพื้นที่ ได้แก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต และทรัพยากรมนุษย์
ดังนั้น เพื่อเป็นการสร้างความเชื่อมั่นและสามารถกำหนดเป้าหมายในการดำเนินงานขยายอาชีพเพื่อความมั่นคงได้อย่างเหมาะสม จึงควรได้มีการวิเคราะห์ชุมชนเกี่ยวกับสภาพบริบทของพื้นที่กับงานอาชีพที่ตัดสินใจจะดำเนินการพัฒนา การดำเนินการวิเคราะห์ชุมชน โดยทั่วไปนิยมใช้เทคนิค SWOT ในการประเมิน เพราะ เป็นเทคนิคสำหรับการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมที่มีผลกระทบว่า มีผลดีหรือผลเสียอย่างไรต่อสิ่งที่จะกระทำ มีรายละเอียด ดังนี้
S (Strength) จุดแข็ง หมายถึง ความสามารถ หรือสถานการณ์ภายในชุมชนที่เป็นเชิงบวก ซึ่งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการทำงาน เพื่อให้งานบรรลุวัตถุประสงค์ หรือก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการทำงาน ส่งผลให้งานที่ทำเกิดความเข้มแข็ง
W (Weakness) จุดอ่อน หมายถึง สถานการณ์ภายในชุมชนที่เป็นเชิงลบ ซึ่งไม่สามารถนำมาใช้เป็นประโยชน์ในการทำงาน เพื่อให้งานบรรลุวัตถุประสงค์ หรือไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่องาน อาจส่งผลให้งานที่ทำเกิดคงวามล้มเหลวได้
O (Oportunity) โอกาส หมายถึง ปัจจัยและสถานการณ์ภายนอกชุมชน ที่เอื้อประโยชน์ในการทำงานให้บรรลุวัตถุประสงค์ หรือหมายถึง สภาพแวดล้อมภายนอกที่เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินงาน
T (Treat) อุปสรรค หมายถึง ปัจจัยและสถานการณ์ภายนอกชุมชน ที่ขัดขวางหรือไม่สนับสนุนต่อการทำงานให้บรรลุวัตถุประสงค์ หรือหมายถึง สภาพแวดล้อมภายนอกที่เป็นปัญหาต่อการดำเนินงาน ในการดำเนินการวิเคราะห์ชุมชนตามสภาพบริบทของพื้นที่ ได้แก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต และทรัพยากรมนุษย์ กับงานอาชีพที่ตัดสินใจจะดำเนินการพัฒนา ด้วยเทคนิค SWOT เพื่อการเข้าสู่อาชีพ มีขั้นตอนการดำเนินงานดังนี้
1. กำหนดประเด็นสภาพบริบทของพื้นที่ที่มีความสัมพันธ์ต่องานอาชีพที่ตัดสินใจที่จะดำเนินการพัฒนา เพื่อการนำมาวิเคราะห์ เช่น
1.1 กลุ่มอาชีพเกษตรกรรม ประเด็นสภาพบริบทที่ควรนำมาวิเคราะห์ ได้แก่
ทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ ลักษณะภูมิประเทศ และทรัพยากรมนุษย์
1.2 กลุ่มอาชีพอุตสาหกรรม ประเด็นสภาพบริบทที่ควรนำมาวิเคราะห์ ได้แก่
ทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิประเทศ สภาพภูมิอากาศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต
1.3 กลุ่มอาชีพพาณิชยกรรม ประเด็นสภาพบริบทที่ควรนำมาวิเคราะห์ ได้แก่
ทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิอากาศ ภูมิประเทศ และทำเลที่ตั้ง
1.4 กลุ่มอาชีพความคิดสร้างสรรค์ ประเด็นสภาพบริบทที่ควรนำมาวิเคราะห์ ได้แก่
ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรมนุษย์
1.5 กลุ่มอาชีพอำนวยการและอาชีพเฉพาะทาง ประเด็นสภาพบริบทที่ควรนำมา
วิเคราะห์ ได้แก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิต และทรัพยากรมนุษย์
2. กำหนดรายละเอียดย่อยที่จะทำการวิเคราะห์ในแต่ละประเด็นของสภาพบริบทแต่ละด้านกับงานอาชีพที่กำหนดจะดำเนินการพัฒนา เช่น
2.1 ประเด็นของสภาพบริบท
2.1.1 ทรัพยากรธรรมชาติ
(1) ความเหมาะสมและคุณภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
(2) ทรัพยากรธรรมชาติในชุมชน และ/หรือ ชุมชนข้างเคียงที่เอื้อต่ออาชีพ
(3) ปริมาณและค่าใช้จ่ายในการซื้อทรัพยากร
(4) ปริมาณน้ำ / แหล่งน้ำ ที่ต้องใช้ในงานอาชีพ
(5) รายละเอียดของประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
2.1.2. ลักษณะภูมิอากาศ
(1) ลักษณะภูมิอากาศ
(2) สภาพภูมิอากาศกับการสนับสนุนงานอาชีพ
(3) ความสัมพันธ์ของภูมิอากาศกับสภาพพื้นที่
(4) ความสัมพันธ์ของภูมิอากาศกับทรัพยากรธรรมชาติ
(5) รายละเอียดของประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
2.2.3. ภูมิประเทศ
(1) ลักษณะภูมิประเทศ
(2) สภาพภูมิประเทศกับการเกื้อหนุนงานอาชีพ
(3) ความสัมพันธ์ของภูมิประเทศกับงานอาชีพ
(4) ความสัมพันธ์ของภูมิประเทศกับทรัพยากรธรรมชาติ
(5) รายละเอียดของประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
2.2.4. ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต
(1) งานอาชีพสอดคล้องกับศิลปะของชุมชน
(2) งานอาชีพมีความสัมพันธ์กับวัฒนธรรมของชุมชน
(3 )งานอาชีพมีความสัมพันธ์กับประเพณีของชุมชน
(4.)งานอาชีพมีความสัมพันธ์กับวิถีชีวิตของคนในชุมชน
(5) รายละเอียดของประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
2.2.5. ทรัพยากรมนุษย์
(1) ความรู้ ในการประกอบอาชีพของตนเอง
(2) ผู้รู้ในชุมชน ที่มีความรู้เกี่ยวกับงานอาชีพ
(3) แรงงานในชุมชนที่จำเป็นต้องใช้ในงานอาชีพ
(4) การบริหารงานบุคคล / แรงงาน
(5) ความสัมพันธ์ของคนในชุมชนกับผู้ประกอบการ
(6 )รายละเอียดของประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
3. เมื่อสามารถกำหนดรายละเอียดย่อยได้ในแต่ละประเด็นของสภาพบริบทแล้ว ในการวิเคราะห์ ให้ดำเนินการวิเคราะห์ในแต่ละด้านของการวิเคราะห์ด้วยเทคนิค SWOT ตามตารางวิเคราะห์ดังนี้
ในการวิเคราะห์ระบุข้อมูลสถานการณ์ภายในชุมชน เป็นการวิเคราะห์ระบุข้อมูลเกี่ยวกับรายละเอียดย่อยในแต่ละประเด็น แยกข้อมูลภายในชุมชนที่เป็นเชิงบวกหรือเป็นส่วนสนับสนุน เกื้อหนุนให้งานอาชีพประสบความสำเร็จ ในด้านจุดแข็ง และระบุข้อมูลในชุมชนที่เป็นเชิงลบ หรือเป็นข้อมูลที่อาจจะเป็นปัญหาได้กับงานอาชีพ ในด้านจุดอ่อน ในการวิเคราะห์ระบุข้อมูลสถานการณ์ภายนอกชุมชน เป็นการวิเคราะห์ระบุข้อมูลเกี่ยวกับรายละเอียดย่อยในแต่ละประเด็น แยกข้อมูลภายนอกชุมชนที่เป็นเชิงบวก หรือเป็นส่วนสนับสนุน เอื้อประโยชน์ในการทำงานอาชีพให้บรรลุวัตถุประสงค์ หรือเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินงาน ในด้านโอกาส และระบุข้อมูลภายนอกชุมชนที่เป็นเชิงลบ หรืออาจจะเป็นสิ่งที่ขัดขวางหรือไม่ สนับสนุนต่อการทำงานอาชีพให้บรรลุวัตถุประสงค์ หรือเป็นปัญหาต่อการดำเนินงานอาชีพ ในด้านอุปสรรค
5. เมื่อดำเนินการวิเคราะห์ระบุข้อมูลตามหัวข้อของรายละเอียดย่อยในแต่ละประเด็นของสภาพบริบทชุมชนแล้ว ผู้วิเคราะห์ข้อมูลต้องวิเคราะห์สรุปข้อมูลทั้งหมด เพื่อให้มองเห็นสภาพการณ์ทั้งหมด พร้อมที่จะนำไปกำหนดเป้าหมายและทิศทางที่จะดำเนินการขยายอาชีพ โดยควรสรุปเป็นข้อเพื่อความชัดเจน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น